Merhaba, LDAC ile yüksek kaliteli müzik dinlemek adına bluetooth kulaklık aldım ve bu yazıyı yazmak hasıl oldu.

Bu konuda Ldac nedir ve nasıl kullanılır? Nasıl aktif edilir, ve LDAC kullanan uygulamalar nelerdir gibi sorularla birlikte LDAC gerçekten gerekli midir bunların cevabını bulacaksınız.

Ldac Nedir?

Özetle: Sony tarafından geliştirilmiş 24bit 96Khz 990kbps özelliğinde aktarım yapabilen bluetooth ses codec’idir. Bu codec geliştirmiş olduğu algoritma sayesinde Audio Ses CD kalitesini (16Bit – 44.1 Khz) geçtiği söylenmektedir. Günümüzde yaygın kullanıma sahip olmamasının nedeni Apple üretimi olan AAC codec’in piyasada standartlaşmış olmasıdır. Ayrıca AAC vs LDAC kapıştırıldığında LDAC elzem midir “tartışılır”. Aşağıda biraz daha geniş çaplı anlatım ile konuya açıklık getireceğim. Tartışmalara kapatacağım.

Ldac Nasıl Kullanılır?

Apple I-Phone da Ldac codec özelliği yoktur. Android telefonunuz var ise Ldac açmak için öncelikle kulaklığınızın bu özelliği desteklemesi lazımdır. Destekliyorsa önce kulaklığınızın yazılımını telefona yükleyip arayüzden LDAC ı açmanız gerekir. Aynı zamanda telefonunuzun da Ldac codec ini desteklemesi gerekir! Destekleyip desteklemediğini bilmiyorsanız Android arayüzünde “Geliştirici Seçenekleri” adı altında ayarların içinde hangi codecleri destekleyip desteklemediklerine bir göz atabilirsiniz. (Geliştirici Seçenekleri menüsü gizlidir! Telefonunuzda bu menüyü açmak için Hakkında veya Cihazım gibi seçeneğin içinde android arayüzü sürümünüzü gösteren yeri bulun ve oraya 5 tıklayın böylece açabilirsiniz. Daha sonra Ek Ayarlar altında Geliştirici Seçenekleri menüsünü görebilirsiniz.) Bu sadece telefonunuz destekleyip desteklemediğini öğrenmek içindir. Yani bu kadar teferruata gerek yok ve o menüden Ldac ı aktif etmeniz gerekmiyor. Şayet kulaklığınız Ldac özelliğini destekliyorsa sadece kulaklık arayüzünden aktif etmeniz yeterlidir.

Ldac Kullanan Uygulamalar

Bu uygulamalar arasında LDAC ı denemek için Deezer i öneriyorum. 1 hafta bedava deneme süresi var deneyip sonra iptal edebilirsiniz 🙂

Deezer kurulduktan sonra ayarlardan mutlaka “Yüksek Doğruluk” ayarlarını seçmeniz gerekiyor ki 320 yerine 1500 e kadar kalite çıksın ve bunun 990 ını Ldac kullansın.

Peki dinlediğim şarkı yüksek kaliteli mi diye nereden bakarım dersen dinlediğin parçanın albüm kapağında Hi-Fi yazacaktır buna dikkat et.
(Tabi her parça Hi-Fi olmayabilir ama parçaların çoğu Hi-Fi)

Ldac Kullanmalı mıyım? Artıları ve Eksileri

ARTILARI ( + )

• Ses, ham sese yakın bir özellikte aktarıldığı için bazı şarkılarda hiç duymadığınız enstrümanları duyduğunu iddia edenler var. Misal senfoni dinliyorsunuz en arkadaki pikolonun dit dediğini duyuyormuşsunuz. Ben duymasam da duyanların yalancısıyım 🙂  Böyle bir şey mümkün olsa bile bunu duymak için kulağın hassasiyeti önemlidir. Müzik kulağı olan insanlar diye söze başlayacağım ama olay o değil. Bu hassasiyette müzik kulağı diye bir terim yok çünkü olay tamamen yaşlı kulak genç kulak olayı… Yaşınız 24 den düşük değilse bu ayrımı anlamanın imkanı yok. Kendi tecrübeme göre (24 yaşından kesinlikle büyüğüm) dinlediğim üç beş şarkıda LDAC açık/kapalı şekilde denedim sadece %1 lik bir fark hissettim o da sanırım psikolojikmiş 🙂

EKSİLERİ ( – )

• Bir sesin kalitesi arttıkça sıkıştırma oranı azalır ve buna oranla şarkıların boyutu yükselir. Ldac destekli bir platformda şarkı dinlerken bu sıkıştırma neredeyse olmayacağı için internet kotanız AAC ve SBC ye oranla 3 kata kadar daha çabuk bitebilir ve şarkı yüklenmesi de buna oranla gecikebilir. Tabi bu durum şu an için (2025) ülkemize has bir durumdur 🙂 Yurt dışında bir çok gelişmiş ülkede hızlı ve sınırsız internet alt yapısı bu gecikmenin önüne geçebilir.
• Kullanmış olduğunuz kulaklığın pilini %60 oranlarda daha çabuk bitirecektir.
• Hızlı bir internet alt yapınız yok ise şarkıyı dinlerken nadiren de olsa anlık kopmalar yaşayabilirsiniz.
• I-phone kullanıyorsanız LDAC kullanamazsınız 🙂 I phone da AAC ve SBC codecler mevcuttur.
• LDAC lı kulaklıklar pahalıdır. Bu özelliği sağlayan üreticiler Sony ye ekstra patent parası ödeyecektir ve ödediği parayı da kulaklığa yansıtacaktır.
• LDAC 990 Kbbs de dinlenmiyorsa 330kbps ayarı ile dinlendiğinde SBC den daha kötü bir performans sergileyebiliyormuş. (Bu kadar hassas kulak varsa aradaki farkı görsün)

Ldac Kulaklık Almaya Değer Mi?

Çoğu kulaklık insan kulağının duyabileceği frekans aralığında üretilir; 20hz ila  20000hz. (20khz) Fakat ne yazık ki çoğu insan daha dar bir aralıkta ses duyabilir. Yaş 24 den yukarı doğru ilerledikçe bu ses aralığı ne yazık ki daralmaktadır. Mükemmel duymak için hasarsız ve çok genç kulaklara sahip olmanız gereklidir. Bunları çok kafaya takmayın derim, genç kulaklarınız olmasa ne olacak yani müzikten alacağınız keyif mi azalacak? Kimi genç kulaklar müzik ruhundan anlamazken bazı yaşlı kulaklar dar frekans aralığında müzik dinlese bile daha fazla lezzet alabilirler.

Aşağıdaki resimde evrenimizde geçen sesler ve duyabilecek kapasitede canlılara yer verilmiştir. Yaratıcımız bizi yaratırken neden bu sarı aralığa mahkum kıldı demeyin. Daha geniş aralıkta frekansları duyabilseydiniz eğer bu kadar parazit sesi kaldıramaz kafayı sıyırırdınız diye düşünüyorum. Yani bu bile bir nimettir.

Kulağımızın içinde duymamızı sağlayan ince çim tarlası gibi yapılar vardır. Bu tarla yapısı 24 yaşından sonra çiçek gibi solmaya başlar. Bu solma durumu duyma oranımızı frekans anlamında düşürür. 24 yaşında bir genç 20000 hz. ses duyabiliyorken 50 yaşında bir insan ne yazık ki 15000 hz. den daha yüksek bir frekansı duyamayacaktır.

Bunu kendiniz de test edin diye aşağıya bir test düzeneği ekledim deneyip şaşırabilirsiniz. 🙂 Şaşkınlığınızı artırmak için test yapacağınız ortamda genç ve yaşlılar olsun. Testi yaparken tabi hoparlörünüzün de 20000hz. frekanslara kadar çıkabilmelidir. Aşağıdan frekansı ayarlayarak 15.000 e getirip yavaş yavaş 20.000 e doğru artırın. Artırdıkça kalabalığa duyup duymadıklarını sorun. Gençlerin duyduğu sesleri yaşlılar duyamayınca çok şaşıracaklardır 🙂

Bu konuyu yazmamın temel nedeni; yüksek çözünürlüklü müzik satmanın aptalları paralarından ayıran bir dolandırıcılık yöntemi olduğuna ikna edebilmek içindi. Tabi eğer bilime inanmıyorsanız tartışmaya devam edebilirsiniz…

Keyifle müzik dinlemek için 16 bit/44.1 kHz AAC formatı herkesin ihtiyaç duyduğu kadar iyi olacaktır.

Kendilerini “Altın kulaklı” diye müzik kulağı olduğunu belirten sözde yüksek çözünürlük savaşçılarının yaşlarına baktığımızda işitme duyusunun muazzam bir derecede azaldığı bir yaşa ulaşmış olduğunu görüyoruz ve bundan yalan yere ve gereksizce bir zevk alıyorlar.

İnsanın kendini kandırma kapasitesi sonsuzdur.
David Ranada

Konu hakkındaki genel yorumlarım şu şekilde; Zamanında audio cd ler vardı ve müzikleri biz bu cd lerden dinlerdik. Audio Cd den önce ses kalitesi kaset kalitesiydi. Cd kalitesi kasete oranla bariz olarak arttı bunu herkes anlayabilir. Sonrasında MP3 teknolojisi çıktı. Şarkılar Audio Cd lerden program yardımı ile (96-320) sıkıştırılarak ortalama 128 kbps formatına çeviriliyordu. O dönem 128 bile bize çok kaliteli gelirdi ki bazıları 128kbps nin düşük kalite olduğunu savunur 196kbps kalitede şarkıları tercih ederdi. Günümüzde ise kalite 256-320 kbps arasına gelmiş durumda. Bu kalite insan kulağının duyma kapasiteleri göz önüne alınırsa gayet yeterli ve artar bile diyebiliriz.

Müziğin tadını çıkarmak için mükemmel bir duyma yeteneğine ihtiyacınız yok dostlar. Güzel bir beyine ihtiyacınız var. 🙂

Bonus Bilgi: Müziği daha güzel yaşamak istiyorsanız ve android telefonunuz varsa “Viper4Android” yazarak arattırınız. Bu enfes program müziğin içinden geçiyor. Ne yazık ki Google Play de lisans ve patente takıldığı için kaldırılan uygulama korsan olarak da bulup indirmek mümkün. Ldac ı falan sallayın 🙂 muazzam bir müzik deneyimi yaşamak için bunları da bir deneyin. Ayrıca ViperWindows diye aratın windows sürümü de mevcut.

Bu kadar bilgi sonrasında size soruyorum LDAC kulaklık almaya değer mi?

Kaynaklar:

• https://www.soundguys.com/ldac-ultimate-bluetooth-guide-20026/
• https://www.szynalski.com/tone-generator/