Akü Kaçak Bulma Yöntemi
Merhaba canlar,
Arabada kaçak var akü bitiyor ise çözüm burada…
Aracınızın aküsü kullanmadığınız zamanlarda bitiyor ve kaçak olduğunu düşünüyorsanız neler yapılması gerektiğini basit bir şekilde anlatmaya çalıştım.
Akü kaçak bulma konusunda neler yapılması gerektiğini adım adım açıkladım. Bu rehber ile akü kaçağı nasıl ölçülür kendiniz tespit edebileceksiniz.
Akü kaçak kontrolü yapmanız için malzemeler:
- Oto Kontrol kalemi
Her yerde uygun fiyata bulabileceğiniz bir kontrol kalemidir. İçinde 12voltluk bir ampul barındırır. (Dikkat evlerde 220V da kullanılmaz!!!)
Hatta buna para bile vermek zorunda değilsiniz; evde bulabileceğiniz 3, 5, 12voltluk ampul, araba ampulü, tavan lambasına takılan ampul bulursanız…
Lambanın iki ucuna kablo bağlayarak, hatta kablo bağlamadan sadece akü ile eksi arasına bağlayarak aynı test aletini yapabilirsiniz.
Led değil bu lamba dikkat edin! İçinde tel olan şeffaf cam ampül.
Ayrıca ölçü aletiniz varsa bu lambayı almanıza da lüzum yoktur!
Ama lamba ile kontrol, kaçağı en basit gözle görme metodudur. - Ölçü Aleti (Multimetre)
Yukarıda anlattığım gibi sadece ampul ile de tespit edebilirsiniz ölçü aleti olmasa da olur ama olursa her şey netleşir 🙂
Evinizde varsa şanslısınız. Yoksa arkadaşınızdan ödünç alabilirsiniz.
Ölçü aletini almayı düşünüyorsanız şuna dikkat edin: Kaçak tespiti ampermetre ile olur.
Alacağınız multimetre amper ölçmesi gerekir. Bunu da en basit şöyle anlarsınız;
Üzerinde 2 prob deliği olanlar sadece voltajı ölçer. 3 ve daha fazla deliği olanlarda ampermetre özelliği de mevcuttur. - 10 Numaralı Anahtar (13 de olabiliyor)
Bu anahtar ile akünün ( – ) kutup başını ayıracağız.
Görselde yamuk olan ucu tam yuvarlak anahtar makbuldür. Alacaksanız ondan alın.
Diğer anahtar zaten yaygın olarak evlerimizde var. Sizde hangisi varsa onu kullanın.
Genelde akünün vidaları 10 numaralı anahtar oluyor. 13 de olabilir ama. - Arabanın sigortasını çıkardığınızda oto kontrol kalemindeki ışığın şiddetine bakacak bir gönüllü arkadaş 🙂
Aşağıda anlatacağım: akü arasına oto kontrol kalemi bağlayarak kontrol ederken aracın sigortalarını sökeceğiz.
Aracın sigortaları aracın içinde olabiliyor.
Sigorta söküm aşamasında ampulü görmezseniz bir arkadaşınızdan, eşinizden, dostunuzdan yardım isteyebilirsiniz.
Siz sigortayı sökerken ampulün ışık şiddeti düşerse size haber vermeli.
Malzemeler hazırsa icraata geçelim.
Araç Akü Kaçak Bulma Yöntemi
Akü kaçak tespiti için aşağıdaki maddeleri sırayla okuyun. En sonunda akü kaçağı nasıl bulunur sorusunun cevabını bulacaksınız.
Not:arabalarımız ve akü 12-15 Volt ile çalışır ve insan vücudu 40 – 50 volt sonrasını geçirir.
Yani elektrik çarpar mı gibi soru işaretleri varsa rahat olun çarpmaz.
- Aracın Kapılarını Kilitleyin.
Uzaktan kumandanız varsa oradan kilitleyin, yoksa anahtarla kilitleyebilirsiniz. Aracın bagajı falan da kapalı olsun.
Akü söküldükten sonra araçta elektronik olarak hiç bir akım çekici devrede olmamalıdır.
Yani aracı eve giderken kilitleyip bıraktığımız gibi yapacağız. Tavan lambası, teyp falan ne varsa kapalı konumda kalsın.
Ayrıca araç kapıyı açık algıladığında alarm devreye girebilir, aracın kapı switchi bozuktur ve iç lamba yanık kalabilir vs.
Dikkat: Aracın anahtarını arabanın içinde unutmayın! Aküyü sökünce açılmaz falan dikkat etmek gerekir. - Akünün Eksi Kutup Başını Sökün.
Sökmeden önce! bazı araçlarda teyp sıfırlanabilir ve aküyü geri takınca kod isteyebilir aklınızda bulunsun.
Diğer bir husus da eksiyi sökerken aküden hızlı bir biçimde ayırmanız gerektiğidir.
Kutup başını sökerken hafif hafif temas ederek ark yapmasın. Bir şey olmaz fakat ark (kıvılcım) istenen bir durum değildir.
Kabloyu aküden sökün ve temas etmemesi için 3-5 cm. uzak tutun, kablo tekrar tekrar aküye değip kıvılcım çıkartmasın.
Tekrar hatırlatayım aküyü ayırmadan evvel aracın anahtarı yanınızda olsun. - Oto kontrol kalemini bağlayın.
Akü kaçak kontrolü için basit bir teknik uygulayacağız.
Akünün eksi kutup başı ile aracın eksi kutup kablosu arasına oto kontrol kalemini bağlayın. Uçların yönü fark etmez.
Bu hamle ile şuna bakmış olacağız; Araç bomboş durumdayken akım çekiyor mu?
Akü kaçağı nasıl anlaşılır:
Şayet akım çekiyorsa bu çekilen kaçak akım aynı zamanda ampulde görünecektir.
Çekilen akımın şiddetine göre ampulün yanma oranı değişir.
Kaçak çok ise lambanın şiddeti çok, az ise lambanın şiddeti az yanacaktır.
Silik bir şekilde yanma varsa aküden fazla akım çekmiyordur diyebiliriz.
Ölçü aletiniz yoksa bu noktada 6. Numaraya geçerek sigorta kontrolüne geçebilirsiniz.!
Lambadan baktık ve kaçak akımı gördük. Şimdi akünün tam olarak kaç amper akım çektiğini tespit noktasına geçelim.
Elimizde madem ölçü aleti var Amperi ölçmeden önce Volta bir bakalım… - Ölçü Aleti İle Volt Ölçümü
Voltaj ölçümünü yapmamızın nedeni kaçağı tespit değil, akü hakkında fikir sahibi olmaktır.
İdeal akü voltajı 12,6 dır. Ama!
Her 12.5 Volt gösteren aküye sağlam diyemediğiniz gibi 11,5 gösteren akü de ölü değildir.
Akünüz 12 Volt üzerinde olduğu halde sorunlar yaşatıyorsa marş basmadan voltmetre bağlayın.
Aracın camını açmaya çalıştığınızda bile araç camı nazlanarak iniyorsa volt değeri ani düşüyorsa akü ölmüş diyebiliriz.
Ya da marş basarken gıy gıy edip anlık olarak voltajı 12V dan 9 Volt lara iniyorsa bu durum da akünün ölü olduğunu ortaya koyar.
(Aracı çalıştırmama noktasında marş motoru veya selenoid gibi aksamlar da bozuk olabilir. Akünün bitmiş olabileceğini marj gıy gıy ederken ses giderek azalıyorsa anlarız)
(Aküde voltaj olduğu halde gıygıy etmiyor ve sadece tık sesi çıkıyor ise bu durumda ya akü komple bitmiş/ölmüş ya da marş selenoid motoru bozuk veya marş motorunun kömürleri bitmiş diyebiliriz. Bunlar ilk akla gelenler. Aracın immobilizer sistemi bozuksa da gayet tabi bunu yapabilir. Krank sensörü bozuksa da bunu yapabilir.)
Ölçüm moduna geçelim…
Ölçü aletinin siyah probu com deliğinde, Kırmızı probu Voltaj deliğinde olsun;
Ölçü aletinin kademesini 20V. kademesine getirin.
10 – 15 volt arası değer ölçeceğimiz için böyle yaptık 20V kademesi yoksa 12V üzerinde herhangi bir kademeye de getirebilirsiniz
Ölçü aletinin uçlarını resimdeki gibi akünün ( + ) ve ( – ) ucuna değdirin. Aküden kaç volt aldığınıza bakın.
Standartta istenen akü voltajı 12.5 – 12.8 arasıdır. En ideali 12,6 dır. Akü bitmişse bile 11.5 gibi bir değer görmeniz olasıdır.
Akü şayet marş basmadan 11 voltun altında gösteriyorsa akü ölmüş diyebiliriz.
Ama teşhis için en kesin yöntem ani akım çekilmesinde akü voltajının ani düşüp düşmediğine bakmaktır.
Misal aracın camını açmayı deneyin. Yavaş açılıyorsa akü bozulmuş veya ömrü bitmiş diyebiliriz.
Akü 6 bölmeden oluşur. Genellikle bu bölmelerden bir tanesi bozulur.
Bölmelerin voltajlarına baktığımızda… sağlıklı sayılabilecek bir akünün voltajı şu şekildedir.
2.1 + 2.1 + 2.1 + 2.1 + 2.1 + 2.1 = 12,5 V. eder.
Bu kademelerden biri bozulursa ve akü de biraz da bitmişse senaryoya bakalım…
1.95 + 1.95 + 1.95 + 1.4 + .1.95 + 1.95 = 11,15 V. eder.
Bu gibi bir senaryoda akü tamir olmadan hayata dönmeyebilir.
Akü üreticileri para kazanmak adına aküleri bakım gerektirmeyen (tamir olmayan) akü olarak kapitalist sisteme sunmuş durumda.
Kapağı olan bir akü olsaydı bu durumda bölmelerdeki arızayı tespit edip kısmi olarak onarabilecektik. - Ölçü Aleti Bağlayarak Amper Ölçümü
Kaçağı net olarak ölçmemiz için Ampermetre şarttır!
Daha önce Amper ölçmemişseniz telaşlanmayın sizi yönlendireceğim.
Ölçü aletinin siyah probunu COM yazan yere, kırmızı probunu amper gösteren yere yere takın.
Dikkat! Bazı ölçü aletlerinde 2 uç bulunur. Bununla Amper ölçemezsiniz!
Ölçü aletinin kademe ayarını Amper kademesine getireceğiz.
Amper kademesinin DC yani doğru akım olan seçeneğinde 10 amper veya benzer kademesine getirin.
Resimdeki gibi; ölçü aletinin bir ucunu akünün eksisine, diğer ucunu da aküden çıkarttığımız eksi kablosuna değdirin.
Değdirirken kıvılcım ark oluşabilir. Değdir çek yapmayın değdirin bırakın.
Bu durumda ölçü aletini araya aldık ve üzerinden yükün geçmesini sağladık
Dikkat: Bu durumda dandik bir ölçü aleti varsa marşa basmaya çalışmayın ölçü aletinin ampermetre kademesini yakarsınız ya da sigortasını attırırsınız.
(Şunu da hatırlatayım prob ampermetre kademesindeyken yapılan yanlış ölçümlerden dolayı ölçü aletlerinin sigortaları genelde atık oluyor.)
Sigortası atık durumda olan ölçü aletinde siz ölçüm yaptığınızda 0 rakamından başka rakam göremezsiniz! Bu durumda akü hiç süzmüyor diye sevinmeyin 🙂
Ölçümümüze geçelim. Normalde araç boştayken 0.05 Amper akım çekmesi kabul edilebilir.
Sonuçta uzaktan kumanda sistemi saat vs çalışıyordur.
Şayet 0.2 den fazla bir akım çekiyorsa akünüz süzüyor diyebiliriz.
Hatta günlük kısa mesafe yol kat ediyorsanız 0,2 değeri sizin için büyük bir değer olacaktır.
Günlük evden işe işten eve yolculuklarda araç 5 10 dk yol gidiyorsa, bastığınız marş ile akünün harcadığı enerjiyi kısa mesafe yol kat ederek geri toparlayamayabilirsiniz.
(Aşağıda bunu ayrıntılı şekilde anlattım)
Kaçağı bulmak adına 6. maddeye geçelim. - Sigorta Kontrolü
Ölçü aleti bağlıyken (Ölçü aletiniz yoksa oto kontrol kalemi bağlıyken)
Aracın sigortalarını tek tek sökeceğiz.
Aracın içinde ve kaputun içinde sigorta kutuları bulunur.
Önce aracın içindeki sigorta tablasından başlayın.
Çoğu araçta sigorta tablasının soketli girişi oluyor. (Kalın 2 damar kablo şeklinde.)
Sizin aracınızda da böyleyse bu soketi çıkartarak önce tüm tablada bulunan sigortalara bakmadan denemeyi yaparken problem burada mı değil mi anlayabilirsiniz.
Şayet bu kabloyu çektiğinizde hiç bir değişiklik yok ise zaten buradaki sigortaları da boş yere sökmenize gerek kalmamış olur.
Neyse sigortaları sökme aşamasını anlatayım.
Ölçü aleti resimdeki gibi bağlıyken sigortaları sırayla çıkartalım…
Her çıkarmada çekilen akımı kontrol edelim.
Akımda düşme olduğunda o sigortayı tespit ederek diğer sigortaları sökmeye devam edelim.
Sigortaları sökerken sırasını şaşırmayın!!! Önce tablayı cep telefonundan fotoğrafını çekin ne olur ne olmaz.
(Oto kontrol kalemi kullananlar bu aşamada ışığın şiddetine bakacaklar ışık azaldığı noktada sigortayı tespit edecekler.)
Tüm sigortaları deneye deneye gidin.
Diyelim ki bir sigortada ışık kapandı. Demek ki bu sigorta hattında kaçak var ve araç boştayken akım çekerek aküyü bitiriyor.
Şimdi sonraki aşamada sigortaların karşılık geldiği tesisatları bulalım - Sigorta Nereye Karşılık Geliyor?
Kaçağın olduğu sigortayı (sigortaları) 6. maddede tespit ettik.
Tespit ettiğimiz sigorta aracın neresini kontrol ediyor bunu tespit etmek için internetten arama yapacağız.
Ya da önce elle kontrol edebilirsiniz. Tespit edilen sigorta çıkıkken aküyü bağlarsınız;
Sırayla kontrollere başlarsınız teybi açarsınız farı açarsınız alarma basarsınız. Silecekler, Kalorifer, klima vb. kontrol edebilirsiniz.
Hangisi çalışmıyorsa çıkık sigorta çalışmayana aittir diyebiliriz.
Ya da aracınızın sigorta şemasını internetten bulabilir, sigortanın nereye karşılık geldiğine şemadan bakabilirsiniz.
Mesela benim aracım Ford Mondeo Mk2 modeli.
Şunu yazıp arattırdım. “Ford Mondeo mk2 sigorta kutusu şeması”
Şemada tespit edip çıkartmış olduğunuz sigortanın karşılığını bulabilirsiniz.
Benim sigortam teybe karşılık geldi ve teybi kontağa bağlayarak problemimi gidereceğim 🙂
(Bu sefer de teyp hafıza tutmuyor. Kaldığınız şarkının yeri ve radyo kanalları sıfırlanıyor. Teybi değiştirebilir, buton da bağlayabilirsiniz.)
Akü Neden Biter?
Yukarıdaki yazıları okuduysanız bu bilgiler ışığında bir senaryo yazalım…
Diyelim ki akü kaçağını buldunuz ve arabada 0,2 amper kaçak akım var.
3 gün kullanmadığınız aracınızın aküsü aracı çalıştırmıyor.
Hesap yapalım…
Akü Kaçağı Günlük Amper Hesabı:
Araç 0.2 Amper akım çekiyorsa 24 saatte 24 x 0,2 = 1.2 Amper akım çeker.
Günlük çok kısa mesafe gidiyorsanız, marş anında kayıp olan amperi yolculukta toparlayamıyorsunuz.
Akünüz 60 Amperse ve marş bastığınızda 59 ampere düşüyorsanız. Yolculuk sırasında tekrar 60A. olarak aküyü toplamanız istenir.
Ama gideceğiniz yer kısaysa bastığınız marşta giden amperin anca bir kısmını toplayabilirsiniz.
Senaryoya devam edelim… Evden işe işten eve gittiğimiz bir haftada…
1. Gün sabah akşam bir kaç kez marş bastınız 60 – 2 = 58A.
Yolculuk sırasında alternatör aküyü 1A. şarj etti ama kurtarmadı 59 de kaldı.
Ayrıca 24 saatte 1.2Amper günlük kaçağımız da var.
Bu kaçağı araç hareket halinde telafi ettiğini düşünürsek, hadi diyelim 0,5 Amper gitmiş olsun.
Gün sonunda aküde kalan: 58,5A.
2. Gün 58,5-2= 57,5 => 57,5 + 1 = 58,5A. – 0,5A kaçak = 58A.
3. Gün 57,5A.
4. Gün 57A.
5. Gün 56,5A.
6. Günde araç yattı desek marş basılmadı ama 1,2A kesin gitti 55,3A.
(Aracın yattığı zamanlarda 0.2 amper kaçaktan 1.2 Amper daha gidiyor)
7. Günde araç yattı desek 54,1A.
Pazartesine girdik ve sabah 53A. kaldı. diyelim…
Sonraki döngülere göre böyle böyle akü heder oluyor.
Bu hesabın sadece bir hafta olmadığını, ve arada uzun yol yaptığınızı da düşünelim…
Aracın aküsünü aldığınızdan belli ay sonrası bu hesabı yaptığınızda değerler daha düşük çıkacaktır ve kışın akünüzde sorun çıkartacaktır.
Akü böyle böyle amperini yitirir.
Kışın ayrıca şöyle bir ayrıntı vardır. Soğukta akü içinde kalan amperin yarısı ölür ve haliyle kalan Amper de ikiye bölünür.
Kala kala 30 A kalmışsa kışın soğuğunda onu da ikiye bölünce 15A. kalır ki belki 1 marş basacak belki hiç marj basmaya gücü yetmeyecektir.
Rakamlar tamamen örnektir. İşleyiş ve mantık sabittir.
Akü kaçağı neden olur?
Yeni araçlarda akü süzme durumu çok düşüktür. Akü kutup başında oksit yoktur. Bu durumda aküyü doldururken de direnç göstermez rahat doldurur.
Araçta kablo döküntüsü gibi problemler olmadığından kabloların zamanla birbirine temas etmesi durumu yaşanmaz. Böylece gizli muhtemel kaçaklar yoktur.
Bu yüzden uzun süre araç yatsa da akü bitmeyebilir.
Bu örneklerin haricinde araçta neden akü kaçağı olur sorusuna kısa bir listeyle cevap verebiliriz.
Teyp
İlk sırada teyp yer alır! Orijinal teyp harici bir teyp kullanıyorsanız genelde teyp aküyü süzüyor!
Teybin 2 çeşit bağlantı noktası vardır. Biri kalın kablo veya kırmızı renktir. Diğeri sarı hafıza kablosu olabilir.
Teyp üzerindeki kırmızı kabloyu, kontağı çevirince enerji verilen kabloya,
Teyp üzerindeki sarı kabloyu ise üzerinde sürekli enerji bulunan kabloya bağlayacak şekilde ayarlarsanız hem teyp aküyü süzmez hem de teybin hafızası gitmez.
(Bağlantılar denenerek kaç A. akım çektiği öğrenilebilir. Misal ben bu yöntemi denedim yine akım çekti teypte sorun var!)
Harici Tesisatlar
Araçta harici çekilen tesisat varsa bunlara bakmak gerekir.
Örneğin; Alarm tesisatı tüp tesisatı veya ses tesisatı gibi.
Alarm ve uzaktan açma tesisatı çok akım çekebiliyor.
Özellikle alarm tesisatında durum şöyle; Alarm takıldığına aracın sağına soluna ufak sensörler konuluyor.
Bu sensörler darbe alırsa alarm çalsın diye konulmuş. Siz aracın yanından ayrıldığınızda araçtaki sensörler bozuksa alarm modu devreye girebiliyor.
Kullanıcılar genelde (çevreye ses olarak zarar verdiği için) alarm devresinin hoparlörünü söküyor.
Kullanıcılar genelde alarm sisteminin sadece uzaktan kumandalı kapı açma özelliğini kullanıyor.
Hele ki aracın sonraki kullanıcısı iseniz araçtaki bu değişiklikleri bilemeyebiliyorsunuz.
Bu durumda hoparlör yok ama alarm çalması için enerji harcıyor. Hoparlör bağlı olmadığı için çıkması gereken ses duyulmuyor.
Araç Kablo Eskimesi
Eskime ile nasıl kaçak olsun diyebilirsiniz.
Aracın bakır kablolarının izolesi plastik ve zamanla motorun ısısından dolayı veya yılların verdiği yorgunlukla kablolar çürüyüp dökülüyor.
Bu durumda kablolar birbirine değerek kaçak oluşturabiliyor.
Gecikmeli Tavan lambası Işığı
Aracın kapısını açıp kapattığınızda içeride yanan lamba bir süre yanık durumda bekleyip sonra yavaşça söner.
Bu sistemin sağlanmasındaki devrede bir röle kullanılır ve bu röle zaman içinde bozulursa takılı kalarak enerjiyi sürekli olarak çeker.
Bu durumda ya röleyi değiştirecek ya da söküp, 8sn özelliğini kullanmayacaksınız.
Bu devre aynı zamanda kapı switch leri ile çalışır.
Kapı switchleri bozuksa ve kapıyı sürekli açık gösteriyorsa i tavan lambası bazı durumlarda açık kalabilir.
Bu durumda akünün bitmesine neden olur.
Alternatör Arızası (Şarj Dinamosu)
Alternatör genelde ya çalışır ya çalışmaz. Çalışıyorsa aracın akülerini ölçtüğünüzde 13.5 – 15 Volt arası bir değer okumanız gerekir.
12.8 – 13.5 arası okunan değerde akü şarj oluyorsa tam şarj etmiyordur.
Araç çalıştığında voltaj değeri çalışmazken görünen voltaj değeri ile aynıysa zaten alternatör hepten bozuktur.
Bir de alternatörlerde diyot var. Bulunamayan elektrik kaçaklarında buraya bakmak lazım. Bu diyot bozulduğu zaman da akü bitebiliyor!
Kutup Başı Oksitlenmesi ve Temizliği
Kutup başı zamanla hava koşulları nem vs oksitlenir ve temizlenmesi gerekir.
Akünün kutup başları sıcak su yardımı ile ve bir diş fırçası ile temizlenebilir.
Aküye bağlanan kutup başları ise çok eski arabalarda oksit hiç temizlenmemişse sıcak su kurtarmayabilir.
Kutup başı metal kısımları Zımparalanabilir. Elektronik kontak sprey (yağsız) ile temizlenebilir.
Dikkat ediniz Wd-40 falan kullanmayın! Wd-40 yağlıdır ve elektriği iletmez. Kullanmışsanız da yağı komple arındırmanız gerek!
Kutup başının Gevşek Bırakılması
Kutup başı gevşek bırakılırsa voltajın ve akımın tamamını iletmeyebilir.
Bu durumda hem akü voltajı iletmez hem de alternatörden aküye şarj voltajı tam anlamıyla iletilmez.
Aşırı sıkı sıkarsanız da dikkat edin akünün kutup başını kopartabilirsiniz. Her şey ayarında güzel.
Akü Bitmemesi İçin Neler Yapılabilir?
Araç Sürüş Durumları Kısa Mesafe Uzun Mesafe
Akünün çabuk bitmemesi için günlük 10Km den kısa gidilmemelidir.
Bu değer eski arabalarda biraz daha çıkabilir.
Çünkü eski arabalarda marş anında çekilen akım yenilere göre biraz fazla olabilir.
Ayrıca kutup başı soketinin oksitlenmesi, alternatörün zayıflaması, kabloların eskimesi ve zayıflaması gibi etkenler, akünün daha geç dolmasına sebebiyet verecektir.
Sözün özü:
Yeni araçta marş anında 0,5 Amper akım çekiyorsa eski araçta 1 Amper çekecektir.
0,5 Amper marş ile yola başlamış yeni aracı olan bir kişi 10 km yolculukta alternatör marifetiyle aküyü 0,6 Amper dolduruyorsa,
1 Amper marş ile yola başlamış eski aracı olan bir kişi 10 km yolculukta alternatör marifeti aküyü 1 Amper değerinde dolduruyorsa bu kazanç kaybı karşılamaya yetmeyecektir.
Akü Kutup Başı Sökülebilir
Böyle bir yöntem var olsa da tavsiye edilmez. Akünün kutup başını sökmek zaten eziyettir.
Kaldı ki sök tak yaparken akünün kutup başı kopabilir.
İlla ki akü sök tak yapılması gerekiyorsa aküye 80-100A. gibi otomatik bir sigorta takarak bu eziyetin önüne geçilebilir.
Tabi ara sıra aracın kaputunu açmak bile işkence gelecektir.
Aküyü ayırmak aracın beynini resetlediği için zaten bu istenen bir durum değildir.
Yol sürüş anında araç sensörlerden aldığı verileri beyne yazar ve bu veriler ile daha istikrarlı bir sürüş gerçekleştirir.
Bu yüzden sürekli akü tak çıkar yapmak aracın yakıtını ve gidişini etkileyebilir. (Yeni araçlarda bu olmayabilir.)
Ayrıca teyp sıfırlanır radyo kanalları ve mp3 şarkınızın kaldığı yer sıfırlanır, bazı araçlarda sinir bozucu teyp kodu ister.
Harici Akü Doldurma
Akü arada bir harici akü doldurma sistemleri ile doldurulabilir.
Bu aletler hem pahalıdır hem de gereksiz teferruattır.
Ama ben yazayım böyle de bir yöntem vardır.
Kışın Akü Isı Yalıtımı
Bunu sadece kış için yapabilirsiniz.
Akünün etrafına bir yalıtım yapmak suretiyle akünün ısı kaybı sonucu kapasitesinin yarı yarıya düşmesini bir nebze olsun engelleyebilirsiniz.
Belki 1/2 oranında düşmez de 1/4 oranında düşmesini sağlayabilirsiniz. Bu da %25 daha fazla Amper değeri demektir.
Bunun kötü tarafı akünün üzerindeki delikleri kapıyor olabileceğinizdir. Bu delikler ani durumlarda akü içindeki asit buharını dışarı atmak içindir.
Yalıtım işini profesyonelce yapmazsanız en kötü senaryo oluşursa (kısa devre anında) akü patlayabilir yanabilir.
Akü Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz
Ben akü alırken ani marş değerlerine yani Cca değeri ile ilgileniyorum
Akü Seçimi Cca Değeri
Akü aracın değerine uygun amperde seçilmelidir. 72 Amper akü takılması gereken araca 60A. akü takılıyor. Bu durumda akü daha erken bitecektir.
Ayrıca marş değerinin yani ani çekilen akımın yüksek olduğu aküler daha uzun ömürlü olacağı kanaatindeyim.
Bu akülerde Cca olarak gösterilir. Örnek: 72 A. aküde 480 Cca da vardır 680 Cca olan akü de vardır.
Ayrıca şu markalar 2023 yılı itibari ile güzel diyebiliriz:
VARTA, MUTLU, ÇELİK, İNCİ
Kaçak olmayan araçta akü neden biter
Alternatör Bozuktur Veya Kömürleri Bitmiştir.
Araçta kaçak yok ama akü bitiyor ise aslında sürüş esnasında alternatör aküyü doldurmuyor demektir.
Bunun nedeni ise şarj dinamosunun (alternatör) bozuk olabileceği veya en çok rastlanan sorun olarak kömürlerinin bitmiş olabileceğidir.
Bunu en basit şekilde ölçmemiz için bir ölçü aleti veya voltmetre lazımdır.
Araç çalışır durumdayken akü kutup başını çıkarmadan Voltmetre kademesinde ölçüm yaparız.
Şayet araç çalışmadan önce 12,5 gibi olan voltaj 13,5 – 15 volt arası bir değere çıkmıyorsa alternatör, şarj dinamosu bozuktur.
Alternatörün Sigortası Atmıştır.
Önce alternatörün sigortası atmış mı kontrol edilir. Bu kontrol sonrası sigorta atıksa yeni bir sigorta takılır ve tekrar ölçüm yapılır.
Sigortada atma yoksa yüksek ihtimalle alternatörün kömürleri bitmiştir. Bir elektrikçi halledecektir.
Alternatör Üzerinde Diyot Bozulmuştur.
Daha kötü bir sorun alternatör üzerinde bulunan diyot bozulduğu zaman meydana geliyor.
Alternatör üzerinde üretilen elektrik AC akımdır ve DC akıma dönüştürülmesi gerekir.
Bu dönüşüm diyotlar yardımıyla yapılır.
Resimde alternatör AC akımı ürettiği anda oluşturduğu değişken akımı görüyoruz.
Diyotlar sayesinde değişken alternatif akım doğru akıma çevrilerek aküye doğru voltajın gitmesini ve şarj edilmesini sağlıyor.
Diyot olmasaydı akünün artı ve eksi ucuna sürekli ters düz voltaj gelecekti. Akü de şarj olmayacaktı.
Diyot bozulursa ne olur.
Bu devreye göre diyot bozulursa aküye voltaj hiç ulaşmaz ve haliyle akü hiç şarj olmaz.
Ya da diyot bir yönde geçirmezlik özelliğini bir miktar yitirmişse o yönde ters akım akar ve akü şarj karakteristiğinde istenmeyen parazitli bir akım oluşturur.
Yani + ucuna biraz da olsun – voltajı, ve eksi ucuna biraz olsun + akımı akacaktır.
Bu durumda akü zamanla bozulabileceği gibi tam şarj kapasitesine ulaşamaz.
Bu durumları iyi bir elektrikçi bulup onunla görüşebilirsiniz.
Diyot bozulmasını en basit nasıl anlayabiliriz.
Şayet alternatöre erişebiliyorsanız şanslısınız. Genelde dipte derinlerde oluyor.
Alternatörün + çıkışı ile şase arasında veya akünün – kutbu arasında 0,2 – 0,3 Volt değerini okuyorsak diyot kaçırıyor diyebiliriz.
İkinci bir deneme yöntemi Voltmetreyi AC kademesine alarak alternatör çalışıyorken + ve – çıkışlarını ölçmek olacaktır.
Bu ölçümü ters düz (Ölçü aletinin + ucu Akünün + ucuna / Ölçü aletinin + ucu akünün – ucuna ve bunların tersi) deneyin ve aradaki farka bakın.
Arada fark oluşuyorsa yine diyot kaçırıyordur. Arada çok farklı bir değer varsa diyot arızalıdır diyebiliriz.
Bonus: Konumuz tamam ek olarak bir şeyler paylaşmak istedim…
Aracın Çakmaklığına Voltmetre Bağlamak
Aracın çakmaklık girişine internetten satın alacağınız bir voltmetre takarsanız bu sayede araçta akü bitiriyor mu anlık olarak görebilirsiniz.
Ayrıca kontağa bastıktan sonra alternatörden gelen voltajı gözünüzle görebilir, alernatörün çalışır halde olduğunuzu gözlerinizle teyit edebilirsiniz.
Seyir halindeyken alternatör bozulsa bile bu voltaj kademesinden problemi tespit edebilirsiniz.
Kutup Başı Söküm Sırası:
Evet böyle bir sıra var ve farklı bir durum yoksa bu sıraya uymak en sağlıklısı olacaktır.
Eksi uç şase olduğu için kıvılcım çıkarmaması adına önce sökülür.
Önce + kısım sökülürse, sökülen + kısmın aracın metaline değmesi ile sıkıntılar oluşabilir.
Aküyü Sökerken:
Kutup başının önce eksi (-) kutbunu sonra artı (+) kutbunu sökmek gerekir.
Aküyü Takarken:
Kutup başının önce artı (+) kutbunu sonra eksi (-) kutbunu sökmek gerekir.
Bonus Ayrıntı: Akü bozuk veya bitik olsa bile aracınızı çalıştırmak için bir ürün tavsiyesinde bulunacağım: Bu ürün sayesinde akünüz bitse dahi arabanızı çalıştırabileceksiniz. Ürünün piyasadaki genel adı “Jump Starter” olarak geçiyor. Bu isim ile farklı markalarda birden çok ürün bulunmakta. Size önereceğim ürün bu işi yapan fiyat performans anlamında en kaliteli firmalardandır. Verdiğim linkte birden çok model mevcuttur inceleyebilirsiniz. Bunu bir acil yardım kiti olarak düşünebilirsiniz. Ürünü kendim de aldım özellikle bu markanın ürünleri gayet güçlü oluyor.
Şöyle ki; akünüz olmasa dahi bu ürünle aracınızı onlarca kez çalıştırabilirsiniz.
Link: https://www.oyuncakhobi.com/jump-starter
Kafanıza takılan soruları yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Kontağınız her daim çakması, akünüzün bitmemesi dileği ile hoşça kalınız efemmm.
